Trabzon’da son günlerde kulağımıza sıkça çalınan bir değişiklik var: “Mor Pazar” artık yok, adı “Toprak Ana Kadın Kooperatifi” olmuş. İlk duyduğumda, “Ne gerek vardı acaba?” diye düşündüm. Sonra hikâyeyi dinleyince hem gülümsedim hem de biraz iç geçirdim.

Mor Pazar, Ahmet Metin Genç’in Ortahisar Belediye Başkanlığı döneminde hayata geçirilmiş, kadın emeğini görünür kılan güzel bir projeydi. Kadınlar el emeğiyle ürettikleri ürünleri önce ayda iki kez kurulan bu pazarda satıyor, sonra Avrasya Pazarı’nda onlara ayrılan sürekli bir alanda üretimlerine devam ediyorlardı. Kadınlar kendi ayakları üzerinde duruyordu; hem üretim hem dayanışma vardı işin içinde.

Derken yeni bir dönem geldi. Ahmet Kaya, kadınların talebi üzerine Mor Pazar’ı Avrasya Pazarı’ndan alıp Uzun Sokak’a taşıdı. Yani Trabzon’un kalbine, insanların en çok geçtiği o canlı noktaya… Kadınlar için büyük bir avantaj. Daha fazla görünürlük, daha fazla satış, daha çok moral. Kısacası “Mor Pazar” daha çok “hayatın içine” taşındı diyebiliriz.

Ama asıl konuşulan şey taşınmak değil, isim değişikliği. “Mor Pazar” neden “Toprak Ana Kadın Kooperatifi” oldu? Gerekçe ilginç: “Mor” kelimesinin dövülmüş bir insanı çağrıştırdığı düşünülmüş. O yüzden ismin “Toprak Ana” olarak değiştirilmesine karar verilmiş.

Burada biraz durmak lazım… Çünkü “mor” rengi, kadın mücadelesinin, dayanışmanın, eşitliğin rengidir. Bir yarayı değil, aksine o yaraya karşı duruşu temsil eder. “Mor”u seçen kadınlar da o dönem tam da bunu düşünmüştü. Renk, mücadeleye, birliğe, güce atıfta bulunuyordu. Şimdi bu çağrışım yanlış anlaşılmış olacak ki “Toprak Ana” gibi daha yumuşak, daha geleneksel bir isim tercih edilmiş.

Elbette “Toprak Ana” da güzel bir isim. Bereketi, doğurganlığı, üretkenliği anlatıyor. Kadın emeğine yakışır bir tarafı var. Ama “Mor Pazar”ın o direngen, güçlü ruhunu da unutmamak gerek. Çünkü o mor renk, sadece bir isim değil, bir duruştu aslında.

Belki de mesele ismin değişmesi değil, anlamın korunmasıdır. Kadınlar yine üretiyorsa, yine kendi kazancını kendi emeğiyle kazanıyorsa, o pazarın adı ne olursa olsun Trabzon’un en doğru yerinde duruyor demektir.

Ama yine de insanın içinden geçmiyor değil:
Mor’un yerini Toprak aldıysa, umarım o toprak morun hatırasını saklar…