Bayraktar, Amasya ve Merzifon bölgelerinde erkenci kuru soğan çeşitlerinin hasadına başlandığını belirterek, “Erkenci soğanlar depolanamadığı için üreticiler kısa sürede ürünlerini satmak zorunda kalıyor. Yüksek rekolte ve hızlı hasat, arzın artmasına neden oldu ve bu da soğan fiyatlarını düşürdü. Geçen yıl Temmuz ayında 6 lira 50 kuruş olan kuru soğan fiyatı, bu yıl ortalama 6 lira seviyesine geriledi. Polatlı’da ise fiyat 5 liraya kadar düştü. Rekoltenin yüksek olması ve erkenci çeşitlerin ihracata uygun olmaması, piyasada arz fazlası yaratarak fiyatların düşmesine yol açtı” dedi.
Bayraktar, kuru soğandaki durumun benzerinin domateste de yaşandığını ifade etti. “2018 yılında 519 bin dekar olan salçalık domates üretim alanı, 2023 yılında yüzde 36 artarak 705 bin dekara yükseldi. Aynı dönemde, salçalık domates üretimi yüzde 49 artarak 5,5 milyon tona ulaştı. Geçen sezon diğer ürünlerden beklediği geliri elde edemeyen üreticiler, bu yıl domates üretimine yöneldi. İzmir ve Bursa gibi salçalık domates üretiminin yoğun olduğu bölgelerde, üretim alanlarında yüzde 30'lara varan artış yaşandı. Bu arz artışı, domates fiyatlarının düşmesine neden oldu” diye konuştu.
Kuru kayısıda da benzer bir arz fazlası olduğunu ve fiyatların bu yüzden düştüğünü belirten Bayraktar, “Geçen yıl 190 lira seviyelerinde olan kuru kayısı fiyatları, bu yıl yüksek rekolte nedeniyle 110 lira seviyesine kadar geriledi. Üreticilerimiz, Avrupa Birliği’nden coğrafi tescil alan ürünlerinin hak ettiği değeri görmesini istiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi devreye girerek alım yapmalı ve piyasada dengeyi sağlamalıdır” dedi.
Bayraktar, Temmuz ayında üretici ve market fiyatları arasındaki farkın en fazla yüzde 420,5 ile havuçta görüldüğünü belirtti. Havuçtaki fiyat farkını yüzde 333,9 ile limon, yüzde 328,6 ile elma ve yüzde 313,9 ile kuru incirin takip ettiğini söyledi. Market fiyatlarının üretici fiyatlarına oranla daha yüksek olmasının, üretici fiyatlarının genellikle düşük tutulduğu anlamına geldiğini belirtti. Temmuz ayında markette en fazla fiyat artışı yüzde 36,2 ile limonda yaşanırken, en fazla fiyat düşüşü yüzde 42,4 ile karpuzda görüldü.
Bayraktar, iklim değişikliğinin tarım sektörünü olumsuz etkilediğini belirterek, “Aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar tarım ürünlerinde hasara ve verimde kayıplara neden oldu. Yeşil soğan, marul, yeşil fasulye ve maydanozda yaşanan fiyat artışı, arzın azalmasından kaynaklandı. Karpuz, kabak, salatalık ve sivri biberde yoğunlaşan hasatla birlikte ürün arzındaki artış, fiyatların düşmesine neden oldu” dedi.