Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı ile ulusal ve uluslararası paydaşları tarafından yürütülen, Mavi Ekonominin geliştirilmesinin amaçlandığı Blue Gates Project açılış toplantısı Trabzon'da yapıldı. TTSO Başkanı Erkut Çelebi, "Denizden turizm ve ulaşım olarak yeterince yararlanamıyoruz. Ancak yükselen sektörümüz olan su ürünlerinde Türk Somonunu dünya markası yapmayı hedefliyoruz ve bu konuda projeler yürütüyoruz" dedi.
Blue Gates Project açılış törenine Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, DOKA Yönetim Kurulu Başkanı ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erkut Çelebi, Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Levent Karlıbel, DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar, protokol üyeleri ve Türkiye ile proje ortağı ülkelerden bilim insanları katıldı.
ÇELEBİ: YAT ÜRETİMİ VE BAKIMI KONUSUNDA ÇOK SAYIDA BAŞVURU VAR ANCAK YER BULAMIYORUZ
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Başkanı Erkut Çelebi, toplantının açılış oturumunda yaptığı konuşmada, turizmde,sporda ve taşımacılıkta denizi verimli olarak kullanmadıklarını vurgulayarak, "Ancak denizden ekonomi yaratma konusunda, özellikle yat inşası, somon yetiştiriciliği başta olmak üzere çeşitli projelerimiz var" dedi. Çelebi sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yat inşası konusunda çalışmalarımız var ancak yer sıkıntısı yaşıyoruz. Bu konuda bize başvuran çok sayıda firma var ancak yer bulamadığımız için bu talepleri karşılayamıyoruz. Ayrıca çok yakın coğrafyamızdan Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerden yat tamiri için gelmek isteyen firmalar var. Bu alanda bize yer gösterilmesini bekliyoruz."
"AMACIMIZ TÜRK SOMONUNU DÜNYA MARKASI YAPMAK"
Başkan Çelebi, son yıllarda Su ürünleri üretimi konusunda büyük bir aşama kaydettiklerini de vurgulayarak, "2000'li yılların başında 150 milyon dolar civarında olan su ürünleri üretimi sektörünün hacmi şu anda 1.5 milyar dolar seviyesine ulaşmış durumda. Karadeniz Bölgesinde somon ön plana çıkıyor. Levrek ve çupra da var. Somon Karadeniz'i sevdi, Karadeniz de somonu sevdi. Dünyadan da kalitesiyle büyük talep görüyor. Somon yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için bazı projelerimiz var. Özellikle deniz suyu sıcaklığından daha az etkilenmesi, dolayısıyla denizde daha uzun süre tutup daha fazla büyümesini sağlamak amacıyla çalışmalar yürütüyoruz. Nasıl Somon Norveç'in bir markası ise inşallah Türk Somonunu da Türkiye'nin dünyadaki önemli bir markası haline getireceğiz. Tabii ki yalnız somon değil. Bunun yanında levrek için de Amerika ve Kanada'dan çok büyük oranda levrek talebi var. Şu anda norveç'in somon ihracatı 10 milyar dolar seviyelerinde. Türkiye'nin yaklaşık 7 katı. Amacımız Norveç'i yakalamak. Bu nedenle somon ihracatından kazandığımız parayı teknolojiye yatırmamız, sektörü geliştirip büyütmemiz gerek. Bu konuda da firmalarımızın önemli yatırımları var. Diğer taraftan yetiştirilen somonun işlenmesi konusunda da sektör her geçen gün gelişiyor."
"AMACIMIZ SU ÜRÜNLERİ İHTİSAS OSB'Sİ KURMAK"
TTSO Başkanı Erkut Çelebi, oda olarak gelişen sektöre katkıda bulunmak için çeşitli projeler yürüttüklerini de vurgulayarak, "En önemli amacımız somon ve diğer su ürünleri üreticilerinin bir arada bulunacağı Su Ürünleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmaktır. Ayrıca şu anda ithal ettiğimiz somon yumurtası ve yavrusu üretimi yapılacak olan bir tesis kurulması için projemiz vardı. Ancak döviz kurumdaki artış nedeniyle Bu proje yapılamayacak duruma geldiği için iptal oldu. Şimdi çok önem verdiğimiz bu konuda da yeni bir proje hazırlamak istiyoruz. Bu anlamda da destek bekliyoruz" ifadesini kullandı.
Başkan Çelebi, Türkiye'de somon tüketiminin artırılması gerektiğini de vurgulayarak, "Türkiye'de kişi başına balık tüketimi 8 kilogram civarında. Yunanistan'da 20, Almanya, İspanya, Portekiz'de 30, Japonya'ds 60 kilogram civarında. Türkiye'de balık yeme oranını arttırmamız gerek" ifadesini kullandı.
YILDIRIM: BÖLGEMİZ DENİZ ÜRÜNLERİNDE ÖNEMLİ BİR MERKEZ
Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, "Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın liderliğinde yürütülecek olan bu proje, bölgemizin mavi ekonomi potansiyelini güçlendirme yolunda önemli bir adımdır. Karadeniz, tarihi boyunca büyük bir ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bugün de ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan stratejik bir öneme sahiptir. Bölgemiz, Türkiye’nin deniz ürünleri üretimi ve ihracatında önemli bir merkezdir. 2023 yılı itibarıyla ülkemizde avlanan deniz ürünlerinin yüzde 61’inin TR90 Bölgesi’nden karşılanıyor olması, su ürünleri sektöründeki liderliğimizi net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, bölgemiz Türk Somonu ihracatında Türkiye genelinde yüzde 40 payla ikinci sırada yer almaktadır. Blue Gates Projesi, bu güçlü temeller üzerine inşa edilmiştir. Bu proje kapsamında geliştirilecek balık hastalıkları hızlı tanı kiti ve ortak laboratuvar çalışmaları, sadece deniz ürünleri sektörümüzü güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda bilimsel iş birliğinin ne denli somut sonuçlar üretebileceğini de gösterecektir" dedi.
BARUŞ: PROJE, MAVİ EKONOMİ HEDEFLERİMİZE KATKI VERECEKTİR
DOKA Yönetim Kurulu Başkanı ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş, "TR90 bölgesinin stratejik öncelikleri arasında balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği, deniz ulaştırma, yenilenebilir mavi enerji, kıyı turizmi, deniz biyoteknolojisi, gemi inşası gibi mavi ekonomi sektörlerinde üretimde katma değerin artırılması, yatırım ortamının iyileştirilmesi, ihracatın arttırılması, işletmelerin değişen koşullara uyum kabiliyetlerinin geliştirilmesi, işbirliği kültürünün geliştirilmesi, yeşil dönüşüm uygulamalarının yangınlaştırılması hedeflenmektedir. Blue Gates projesinin de bu hedeflere katkı sunacağına eminiz. Projenin uygulanmasında katkı veren herkese teşekkür ediyorum" diye konuştu.
KARLIBEL: DENİZCİLİK BAKANLIĞI KURULMALIDIR
Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Adil Levent Karlıbel, "Adalarla birlikte yaklaşık 10 bin kilometre kıyımız var. Üç tarafımız denizlerle çevrili. Bir kocaman iç denizimiz, bunun ötesinde de göllerimiz, akarsularımız var. Ama bunları hiç efektif kullanamadık bugüne kadar. İnanılmaz bir potansiyel var ama hoyratça harcadık. İstanbul, Haliç veya Körfez başkasının elinde olsaydı sadece 50 milyar dolarlık turizm geliri konuşabilirdik. Ama bunları da yine plansızlıklar yüzünden kaybettik. Bizim temel ihtiyacımızın bir master plan olduğuna inanıyorum. Bugün Ordu'da en büyük sıkıntıyı biz bir yat limanı tasarlarken nereye koyacağımızı, bir balıkçı barınağını nasıl efektif hale getireceğimizi ya da şehrin o balıkçı barınaklarıyla nasıl iç içe birlikte hareket edeceğini kurgularken yaşıyoruz. Yasaları ve kurumları bir araya getirmeye uğraşıyoruz. Artık bir Denizcilik Bakanlığı kurulmalıdır. gerektiğidir. Tarım Bakanlığına bağlı olarak bu koca denizleri, bu büyük dünyayı yönetmemiz bence artık mümkün değil" dedi.
AKPINAR: AMACIMIZ MAVİ EKONOMİYE KATKIDA BULUNMAK
DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar, "Mavi ekonomi, okyanus ve deniz tabanlı ekonomik faaliyetlere yönelik bütüncül ve sürdürülebilir bir yaklaşım olarak tanımlanıyor. Burada su ürünleri sektörünün sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarıyla üretim, ihracat ve istihdam kapasitenin artırılması ve katma değerinin yükseltilmesi de önem arz ediyor; mavi bayraklı plajlar gibi çevre dostu kıyı turizm uygulamaları da. Yine gemi inşa ve tersanecilik alanında yeşil teknolojilerin ve döngüsel ekonominin kullanımı, deniz taşımacılığı ve liman faaliyetlerinde ise düşük emisyonlu altyapıya geçiş ve lojistik optimizasyonu da mavi ekonomi kapsamında değerlendirilebilecek hususlardır" dedi.
BLUE GATES PROJESİ
Blue Gates Projesi: Karadeniz Havzası'nda Mavi ve Akıllı Dönüşüm İçin Büyük Adım
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı liderliğinde yürütülen ve "Karadeniz Havzası'nın Mavi ve Akıllı Dönüşümünü Güçlendirme" hedefini taşıyan Blue Gates projesi, Avrupa Birliği’nin Interreg VI-B NEXT Karadeniz Havzası Programı kapsamında hayata geçiyor.
Proje, Karadeniz Havzası’ndaki inovasyon ve araştırma kapasitesini artırarak, mavi ekonomi alanında sürdürülebilir ve yenilikçi çözümler sunmayı hedefliyor. 30 ay sürecek olan proje, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Ukrayna iş birliğiyle, bölgesel ve uluslararası düzeyde büyük bir sinerji yaratmayı amaçlıyor.
DOKA liderliğinde yürütülen projenin ortakları ise Türkiye'den Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Romanya'dan Black Sea Universities Network, Bulgaristan"dan Burgas Belediyesi ve Ukrayna'dan Odesa Ulusal Denizcilik Üniversitesi'dir.