Türkiye’nin hayvancılık sektöründe yaşanan çoban sıkıntısı, birçok meslek alanındaki eleman açığını geride bıraktı. Tarım ve Orman Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, çoban ihtiyacını karşılamak için harekete geçti. Ancak yerli çoban bulunamaması nedeniyle işletmeler çareyi yabancı işçilerde arıyor. Özellikle Afgan çobanlar, sektördeki açığı kapatmak için öne çıkıyor.
Çoban İhtiyacı Diğer Meslekleri Geride Bıraktı
İŞKUR'un 2024’ün ikinci çeyreğine ilişkin yayımladığı Açık İş İstatistikleri Araştırması’na göre, Türkiye’de hayvancılık sektöründe 150 bin çoban açığı bulunuyor. Bu sayı, imalat sektöründe 99 bin 991, toptan ve perakende ticarette 62 bin 489, konaklama ve yiyecek hizmetleri sektöründe ise 35 bin 908 olan iş açıklarını geride bırakmış durumda. Millî Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen ihtiyacının bile 68 bin civarında olduğu düşünüldüğünde, çoban ihtiyacının ne kadar ciddi olduğu ortaya çıkıyor.
Afgan Çobanlar İçin Çalışmalar Devam Ediyor
Yüksek maaşlara rağmen yerli çoban bulunmasında zorluk yaşanıyor. Bu nedenle işletme sahipleri, özellikle Afgan çobanlarla bu açığı kapatmaya çalışıyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’de 400 bin küçükbaş hayvancılık işletmesinin faaliyet gösterdiğini ve yasal prosedürler yerine getirildiği takdirde yabancı çobanların çalışmalarına engel olmadığını belirtti. Yumaklı, yabancı işçilerin istihdamının devamlılığını sağlamak için üç bakanlığın iş birliği içinde olduğunu vurguladı.
Sektörde Sürdürülebilirlik İçin 150 Bin Çoban Gerekli
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Başkanı Nihat Çelik, hâlihazırda sektörde 50 bin çobanın çalıştığını, ancak sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için bu sayının 150 bine çıkarılması gerektiğini söyledi. Çelik, çoban açığının kapanması için bakanlıkların çalışmalarını hızlandırmaları gerektiğini ve yerli çobanlığın özendirilmesi ile yabancı çobanların yasal mevzuatlar çerçevesinde önünün açılması gerektiğini ifade etti.
660 Milyon Lira Destek Ödemesi Yapıldı
Tarım ve Orman Bakanlığı, sürü yöneticisi istihdam desteği kapsamında bugüne kadar 71 binden fazla işletmeye 660 milyon lira civarında destek ödemesi yaptı. 2014 yılında başlatılan bu uygulama, çoban başına verilen destek miktarını her yıl artırarak devam ediyor. 2023 yılında çoban başına destek 30 bin liraya kadar yükseltilirken, sektörde eğitimini tamamlayan 50 binin üzerinde sürü yöneticisine sertifika verildi.