KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse'nin yürütücülüğünde yapılan projenin tanıtımına, Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, KTÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Çuvalcı Trabzon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emin Aşıkkutlu, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erkut Çelebi ile çok sayıda basın mensubu katıldı.
FATİH SULTAN MEHMET’İN TRABZON’A GİDİŞ GÜZERGAHI BELİRLENDİ…
MÖ 401-400 yılında Onbinler'in ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon ve Karadeniz’e varış güzergahlarının tespit edilerek modellendirilip coğrafi işaretle belirlendiği projenin tanıtımında ilk olarak Prof. Dr. Köse konuştu.
Proje yürütücüsü Köse, “Yaklaşık 10 yıldır tarihi yolları araştırıyoruz. Trabzon limanını çok sayıda kervan yolu uzanıyor. Roma döneminden bugüne gelen askeri ve ticari rotaları araştırıyoruz. Araştırma yaparken Osman Emir hoca ile birlikte makale yazıyorduk. M.Ö. 400 yılında tahminen Mayıs Haziran ayında Trabzon’a ulaşmışlar hangi rotayı takip etmişler, literatüre dökülmemiş. Batılı araştırmacılar araziyi tarayıp rotayı tespit etmeye çalışmışlar.
FATİH SULTAN MEHMET’İN ROTASI İLE İLGİLİ BELİRLENEN ÇALIŞMA MEVUZ DEĞİL
1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Trazon’a gelirken takip ettiği rotayla alakalı belirlenmiş çalışma mevcut değil. Bir kaç çalışma ve daha çok masa başında yazılmış ve arazide olurları olamazları görmek lazım.
FATİH SULTAN MEHMET TİTİZ BİR SULTAN’DI…
Fatih Sultan Mehmet çok titiz bir sultan. Fakat Sultanın geçiş yolları ile alakalı menzilname yok. Fatih Sultan Mehmet’in menzilname yazması düşünülemez. Ya günümüze ulaşmamış, ya da bir yere karıymış. Elimizde olmadığı için literatür ve topoğrafya ve tarihsel gerçeklikle yolları tespit etmeye çalıştık” dedi.
TTSO Başkanı Çelebi, “Bende tarihi çok seven bir kişi olarak meraklı olarak geldim. Benim de bildiklerim var ama bundan sonra değerlendirme yaparım diye düşünüyorum. Bu konuda da böyle bir çalışma yapılması Trabzon için çok önemli” diye konuştu.
PROJENİN TURİZME KAZANDIRILMASI LAZIM
Trabzon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Aşıkkutlu, Trabzon’un önenli bir kent olduğunu ve tarih boyunca fethedilmeye çalışıldığını kaydederek, “Bu güzergahların tespit edilmesi çok önemli coğrafya. Bizde Trabzon üniversitesi olarak bu projede yer almaktan mutluluk duyuyoruz” dedi.
KTÜ Rektörü Prof. Dr. Çuvalcı, “Bu 2 yıllık TÜBİTAK, Avrupa Destekli proje. 2024 Nisan ayında bitti aslında. Ama bunun yazımı sunumu vakit alıyor. Bugüne nasip oldu. Projeden KTÜ’den 6 kişi çalıştı. İsmail hoca yürütücülüğünde proje. Gümüşhane, Trabzon ve Erzurum Atatürk Üniversitesi’nden 3 hoca toplamda 9 kişi çalıştı. Güzel bir proje. Bu proje ortaya konuldu ama çıktısı ne olabilir. Rotalar belirlendi, tarihi kültürel mirası günümüze getirmek amaç. Turizmi de etkileyecektir. Bu rotalar dijital ortama taşınması gerekiyor. Kültür Müdürlüğünün broşürlerinde, belediyelerin web sitelerinde yer almalı.
PROJE TAM DOKUNAN BİR PROE..
İsmail hocayı tebrik ediyorum. AB Projesi yapmak kolay değil. Belli bir bütçesi vardı. Buradan çıktılar üretmeniz gerekiyor. Bunu turizme kazandırmak için belediyenin, sanayi odasının, turizm acentelerinin topa girmesi lazım. Bu iş tabi duyurma ve daha iyi bir hale getirmek önemli. Biz Üniversite olarak hocalarımızın, makale bilgi yayalım ama topluma dokunmamız lazım. Trabzon, bölge ve ülke problemlerini çalışmamız lazım. Bu proje tam dokunan bir proje.
Sur dibinde denizin orada geldim iskelet artıkları kalıntıları var. Arkeopark olarak düşünülüyor turizme kazandırılacak…
Çömlekçi’ diyip geçiyoruz ama Osmanlı’da çömlek yapılırmış. Bir çömlek atölyesi, müzesi ki sağ olsun başkanımız orada yapılacak mevcut bir binayı restore edilecek” dedi.
ŞEHRİMİZDE ARKEO PARK YAPILACAK
Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, “Tarihi yönümüz çok önemli. Biz şu anda aşağı hasar bölgesinde kazı çalışması yapıyoruz. İlk 100 yıla ait, kalıntı ve buluntular tespit edildi. Bir taraftan iç kalede çalışmalar yapıyoruz. Şehrimize Arkeo Park kazandırmak istiyoruz.
Şehrimizen tarihine çok katkı sağlayacak olan Onbinler’in yolunun güzergahı ile ilgili çalışma.
Tarihselliği, bilgi ve kayda dönüşmesi açısından sağlanacak birikim ve turizm ile sağlayacağı katkıyı çok önemli bulmuyoruz.
Fatih Sultan Mehmet, Trazon’u o kadar önemli gördü ‘Trabzon Fethedilmeden İstanbul, Fethedilmiş Sayılmaz” demiştir.. O fetih güzergahını da hocalarımız çalıştı. Bunu hem şehrimiz hem de tarih açısından kıymetli buluyoruz.
Burada iyi KTÜ ve Trabzon Üniversitesi var. Burada eğitim şehri ve araştırma yapabilecek, bilgi birikim sahibi localarımızın olmasından dolayı mutluluk duyuyorum” dedi.
TURİZM ARTI BİR DEĞER KAZANACAK
Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, “Çok güzel bir çalışma. Bugünün dünyasında tarih ve turizm bir birinden ayrılmaz parçalar. Kültür bunların içerisinde. Tarih dediğimiz zaman, erişebildiğimiz kadar geriye gidip o dönemin insanlarının nasıl yaşadığı, nerelerde dolaştığı, neler yaptığı, nasıl kültür oluşturduğu merak konusu oluyor.
Bunları arkeologlarımız ve tarihçilerimiz inceleyerek ortaya çıkarmaya gayret ediyor.
Hakikaten tarih kitaplarına ve belgelerine konu olmuş, fakat günümüze kadar gelememiş olan tarihi yapılar veya tarihi güzergahlar var.
Yapıları bazen bulabiliyoruz. Veya hepimizin her gün gördüğü Trabzon Surlarını görebiliyoruz. Güzergahlarını bilmek her zaman mümkün olmuyor.
Güzergahların gerçek olduğunu o zaman ki insanların nerelerden gelip nerelerden geçtiğini her zaman bilmek mümkün değil. Bunlar çok ince çalışmalar gerektiren konular. Bunun için hocalarımız ve bizzat çalışan hocalarımızı hem tebrik ediyor hem de hepinizin huzurlarında onlara teşekkür ediyorum.
Yürüme kulüpleri var. Bunlar internet üzerinde dünyada bir birini görmemiş insanlar bir araya gelerek yürüyüş rotalarını belirleyerek buralarda yürüyor. İnşallah bizim hocalarımız yapacakları bu çalışmayla Onbinlerin yürüyüş yaptığı güzergahı, Fatih Sultan Mehmet Han’ın ordusunu geliş ve gidiş güzergahıyla önemli 2 rota ortaya çıkmış olacak. Bu sayede turizm artı bir değer kazanacak.
Eskilerin belirlediği kadimdeki güzergahlar hakikaten önem taşıyor. Biz bu güzergahları tekrar ortaya çıkarabilirsek hem o günün dünyasında insanların geçtikleri yerlere bakacağız. Onların geçtiği vadilerden geçeceğiz, onların baktığı ufka bizde bakacağız, onların gördüğü güneşin başını bizde göreceğiz” dedi.