Dünya fındık üretiminin büyük kısmını elinde bulunduran ülkemizde, bahçelerdeki verim ve kalite ile ilgili rakamlar Karadeniz’in doğu ve batısında büyük farklılıklar gösteriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2024 rekoltesini tespit için kurulan komisyonların belirlemesine göre, fındığın ana üretim kesimi olan Ordu’nun Ünye ilçesinin doğusunda kalan kesim ile batısındaki bahçelerde verim artışı arasında büyük fark var.
Yeni üretim alanlarının oluştuğu Zonguldak’ta mevcut 26 bin hektarlık bahçelerden bu yıl 43 bin ton dolayında kabuklu fındık elde edilmesi bekleniyor. Fındığın ilk dikildiği iller arasında yer alan Trabzon’da ise 65 bin hektar bahçe yer alıyor. Ancak bahçelerden bu yıl elde edileceği tahmin edilen fındık miktarı ise 38 bin ton dolayında.
Fındıkta yaşlı bahçelerin sökülerek yeniden ve farklı sistemlerle de dikimini sağlamak için yaklaşık 20 yıldır verim ve kaliteyi arttırma projeleri uygulayan Trabzon Ticaret Borsası’nın (TTB) Yönetim Kurulu Başkanı Eyyüp Ergan, 2024 tahmini rekolte rakamlarını yorumlayarak, “Tahminlere göre Trabzon’da dekardan 60, Zonguldak ta ise 170 kilogram fındık elde edilecek. Arada çok büyük bir fark var. Buna Zonguldak’ta ki bahçelerin yeni, Trabzon’dakilerin eski olmasının etkisi var” diyerek yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Fındığın ana üretim bölgesinde verim ve kalite artışı sadece duraklamak ile kalmadı, adeta her geçen yıl da azalıyor. Bunun önüne mutlaka geçilmesi lazım. Yaşlı bahçelerin yenilenmesi, makineli tarıma olabildiği ölçüde geçilmesi artık şart. Ayrıca doğuda fındık bahçeleri miras hukuku nedeniyle sürekli bölünüyor. Bu da fındığı geçindiren ürün olmaktan çıkarıyor. Batı da ise bunun tam tersi. Bahçeler artıyor. Bu artışın birinci sınıf tarım alanlarında olması da başlı başına bir sorun.”
Eyyüp Ergan, Doğu Karadeniz’deki alanlarda fındığa alternatif ürünlerin yetiştirilmesinin zor olduğuna da dikkati çekerek şöyle dedi:
“Bu gerçekte göz ardı edilmeden hem devletin, hem de bahçe sahiplerinin üzerine düşenleri yerine getirmesi, özellikle de verim ve kaliteyi arttırmak için yasal düzenlemeler yapılması, çaba gösterilmesi şarttır. 2003’den beri borsa olarak bu tabloyu ortaya koyuyor, projeler uyguluyor, yanlıştan dönülmesi için çaba sarf ediyoruz. Etmeliyiz. Yılda 2 milyar doları aşkın döviz getiren, 500 bine yakın ailenin de az veya çok geçim kaynağı olan fındık ihmale gelmez. Aksi takdirde diğer ülkeler üretimi arttırırlar, ticarette de söz sahibi olurlar.”