TBMM Başkanlık Divanı Üyesi ve CHP Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez, Trabzon’un Maçka ilçesinde bulunan ve Anadolu’nun en eski manastırlarından biri olan 1700 yıllık Vazelon Manastırı'nın durumunu TBMM gündemine taşıdı. Suiçmez, Kültür ve Turizm Bakanı’na sunduğu soru önergesinde, tarihi yapının defineciler ve ziyaretçilerin tahribatına maruz kaldığını, fresklerin zarar gördüğünü, çatısının heyelan nedeniyle çöktüğünü belirterek manastırın restore edilerek turizme kazandırılması için bir planlama yapılıp yapılmadığını sordu.
Suiçmez önergesinde, daha önce Vazelon Manastırı için hazırlandığı belirtilen restorasyon projesinin iptal edilip edilmediğini, bu projeye ne kadar bütçe ayrıldığını ve bütçenin başka bir projeye aktarılıp aktarılmadığını, restorasyon süreci kapsamında uluslararası işbirliği olanaklarının araştırılıp araştırılmadığını ve yapının korunması için herhangi bir güvenlik tedbiri alınıp alınmadığını sordu.
Bakanlıktan Cevap: "Restorasyon İçin Ayrılmış Bir Bütçe Yok"
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın önergeye verdiği yanıtta, Vazelon Manastırı için ayrılmış bir restorasyon bütçesi bulunmadığı ve manastırın restorasyonunun ve yol düzenleme ve iyileştirme çalışmalarının, yıllık yatırım programları kapsamında değerlendirileceği ifade edildi. Bakanlık, Vazelon Manastırı’na yönelik projelerin, bütçe durumuna göre ilerleyen yıllarda değerlendirilebileceğini belirtti.
Açıklamaya göre, manastır ve çevresi, 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmış durumda olsa da Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 07.10.2011 tarihli Vazelon Manastırı’nın çevre temizliğinin yapılmasına, manastırın rölöve ve restorasyon projeleri ile turizm amaçlı yol düzenleme ve iyileştirme çalışmalarına ilişkin projelerin sunulmasına ve 27.03.2019 tarihli manastıra yönelik hazırlanacak rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerinin Koruma Bölge Kurulu’na sunulmasına, taşınmaz ve çevresinde oluşabilecek can ve mal güvenliği tehlikesine karşı ilgili kurumlarca gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmasına dair kararlarına rağmen manastırın çevre temizliği ve projelendirme süreçleri için bir adım atılmadı.
Suiçmez, Vazelon Manastırı’nın korunmasına yönelik ihmalleri eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“Vazelon Manastırı, sadece Trabzon’un değil, Türkiye’nin kültürel mirası açısından da büyük bir öneme sahiptir. Ancak, alınmış tüm resmi kararlara rağmen manastırın korunması için hiçbir somut adım atılmamış, definecilerin ve bilinçsiz ziyaretçilerin tahribatına karşı önlem alınmamıştır. 1700 yıllık bu tarihi yapının restorasyonu ve turizme kazandırılması adına somut adımlar atılmalı ve süreç bir an önce başlatılmalıdır."
Suiçmez ayrıca, 2024 yılı Yatırım Programı’nda Vazelon Manastırı için herhangi bir bütçe ayrılmamasını da eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“Genel Müdürlüğün 2024 yılı Yatırım Programı 15 Ocak 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış ve ödenek dağılımları gerçekleşmiştir. Ancak bu programda Vazelon Manastırı için herhangi bir bütçe ayrılmamıştır. Daha önce alınan Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına rağmen manastırın çevre temizliği, restorasyonu ve güvenlik önlemleri için hiçbir adım atılmaması, kültürel mirasımıza yönelik ciddi bir ihmalin göstergesidir. Bu tür bir yaklaşım, hem Bakanlığın hem de Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kültürel zenginliklerini koruma konusundaki yetersizliği ortaya koymaktadır. Bu tarihi yapının yok olmasına seyirci kalamayız. Yetkililer derhal gerekli adımları atmalıdır.”
