Avrupa gaz fiyatları Rus gazının Ukrayna üzerinden sevkiyatının durdurulmasının ardından, yılın ilk işlem gününde yükselişle açıldı.
Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF'de, şubat vadeli kontratlarda megavatsaat başına gaz fiyatı 31 Aralık 2024'te 48,9 Euro'dan kapandı.
Fiyatlar bugün 50,7 Euro seviyesinden açılırken, TSİ 13.00 civarında megavatsaat başı 49 Euro'dan işlem görüyor.
SON BİR YILIN EN YÜKSEK SEVİYESİ
Avrupa gaz fiyatları, son bir yılın en yüksek seviyesinde seyrediyor.
Fiyatlardaki artışta, dün itibarıyla Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkiyatının durması etkili olurken, piyasa bu durumun etkilerini henüz değerlendiriyor.
Avrupa'daki doğalgaz depolarından gaz çekişi de tüketimin yoğun olduğu kış döneminde, son yılların en yüksek hızında gerçekleşiyor. Avrupa Birliği'nde (AB) depoların doluluk oranı hali hazırda yüzde 72 seviyesinde bulunuyor.
Gazprom'dan dün yapılan açıklamada, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkiyatına ilişkin anlaşmanın TSİ 08.00 itibarıyla sona erdiği belirtilmişti.
Ukrayna'nın söz konusu anlaşmayı uzatmayı reddettiğine işaret edilen açıklamada, "Gazprom, Ukrayna üzerinden doğalgaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğalgazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor" ifadelerine yer verilmişti.
Ukrayna yönetiminin 2023 sonu için yayımladığı verilere göre, boru hatları ile ülke üzerinden Avrupa'ya taşınan Rus gazı miktarı 2023'te, 2022'ye kıyasla yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe gerilemişti.
Ukrayna'nın söz konusu sözleşme sayesinde yılda yaklaşık 1 milyar dolar, Gazprom'un ise yılda 3 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği tahmin ediliyor.
'2025'TE KÜRESEL GAZ PİYASALARINI SIKIŞTIRABİLİR'
Rus gazını Avrupa'ya taşıyan ana boru hatları Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa da atıl duruma düşerken Ukrayna'dan sevkiyatın durmasıyla, tek güzergah olarak Türkiye ön plana çıkıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, sevkiyatın durmasının ardından yaptığı değerlendirmede, bu durumun AB için yakın vadede bir arz güvenliği riski oluşturmadığını belirterek, "Ancak, sıvılaştırılmış doğalgaz ithalat ihtiyacı artabilir ve 2025 yılında küresel gaz piyasalarının sıkılaşmasına yol açabilir. Ayrıca, Moldova'nın enerji güvenliğini sağlamak için de ortaklarından daha güçlü destek alması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
RUSYA: SORUMLULAR ABD VE DESTEKÇİLERİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya Rus doğal gazı sevkiyatının durdurulmasından ABD, Kiev yönetimi ve Amerikan ekonomisine destek uğruna vatandaşlarının refahını feda eden Avrupa devletlerinin yönetimlerinin sorumlu olduğunu söyledi.
Zaharova, yaptığı açıklamada, 1 Ocak'ta Rus gazının Ukrayna toprakları üzerinden Avrupa’ya geçişinin durdurulduğunu hatırlattı.
Gazprom'un sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen Ukraynalı yetkililerin Rusya'dan Avrupa ülkelerinin sakinlerine doğal gaz pompalamayı durdurma kararı aldığını vurgulayan Zaharova, Rus enerji sevkiyatının kesilmesinin hem Avrupa’nın ekonomik potansiyelini zayıflattığını hem de Avrupalıların yaşam standartlarını olumsuz etkileyeceğini ifade etti.
Enerji piyasasının yeniden dağıtımından "Ukrayna krizinin de ana sponsoru ABD’nin karlı çıktığını" savunan Zaharova, "Yağmacı stratejilerinin ilk kurbanı, şimdiden Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya oldu. Almanya, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hatlarının patlamasından sonra doğal gazı önemli ölçüde daha yüksek fiyatlarla satın almak zorunda kaldı ve en büyük ve efsanevi Alman endüstrilerinden bazılarını kapatmaya başladı" ifadelerini kullandı.
Eskiden ekonomik açıdan başarılı ve bağımsız olan Avrupa Birliği’ndeki diğer ülkelerin de artık "Amerikan himayesinin bedelini ödemek zorunda kalacaklarını" belirten Zaharova, “Rus doğal gaz sevkiyatını durdurmanın sorumluluğu tamamen ABD'ye, kukla Kiev rejimine ve Amerikan ekonomisine mali destek uğruna vatandaşlarının refahını feda eden Avrupa devletlerinin yönetimlerine aittir" diye konuştu.
