Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği’nden Dr. Öğr. Üyesi Esra Hoşoğlu, yeni eğitim öğretim döneminin başlamasıyla birlikte “Okul Reddi” konusunda açıklamalarda bulundu. Okul reddini, çocukların okula gitmeyi veya okulda kalmayı reddetme davranışı olarak tanımlayan Dr. Öğr. Üyesi Esra Hoşoğlu “Genel olarak, okul reddinin yaygınlığı tüm okul çağındaki çocuklar için yaklaşık %1 ve kliniğe başvuran tüm çocuklar için %5 olarak bildiriliyor. Her yaş grubunda görülebilmekle birlikte, ilkokula ve ortaokula başlama dönemlerinde daha sık ortaya çıkar. Başlangıçta masum bir durum olarak görülen bu durum erken müdahale edilmezse çocuğun sosyal ve akademik hayatını, aile ve genel yaşam kalitesini etkileyebilir.” dedi.
“Belirtiler Yaş Grubuna Göre Değişir”
Okul reddinde belirtiler çocuğun yaş grubuna ve okul reddinin sebebine göre değişiklik gösterebildiğini dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Esra Hoşoğlu “Çocukluk döneminde, okul günleri sabahları mide bulantısı, baş ağrısı gibi fiziksel şikayetler, okul zamanı yaklaştığında ağlama krizleri veya öfke patlamaları yaşama, evde kalmak için bahaneler uydurma, okula giderken veya okuldayken yoğun kaygı hissetme, okulda kusma, karın ağrısı, dikkatini toplayamama veya sosyal olarak içe kapanma, arkadaşları ve öğretmenleriyle iletişime geçmeme gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Okulda yaşanan bulantı kusma gibi belirtilerin eve geldiğinde ortadan kalktığı ya da hafta sonları herhangi bir sorun yaşanmadığı gözlenir. Bazı çocuklar sadece okula gitme sürecinde zorluk yaşarlar, okulda ise ilk bir iki ders saatinden sonra herhangi bir sorun gözlenmez. Ergenlik döneminde ise belirtiler sadece okula gitmeme ve okuldan erken çıkma gibi davranışlar gözlemleyebiliriz.” ifadelerini kullandı.
“Birçok Sebebe Bağlı Olarak Ortaya Çıkabilir”
Okul reddinin ortaya çıkmasındaki en büyük nedenlerden birinin akran zorbalığı olduğuna da dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hoşoğlu “Okul reddi birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu sebepler arasında anksiyete bozuklukları, akran zorbalığı, aile sorunları, öğrenme güçlükleri, dikkat sorunları, davranış sorunları ve fiziksel sağlık sorunları sayılabilir. Özellikle küçük çocuklarda ve ilkokul dönemi çocuklarında en sık sebep olarak karşımıza ayrılma anksiyetesi bozukluğu çıkmaktadır. Ayrılma anksiyetesi bozukluğu, çocuğun kendisine bakım veren kişi veya kişilerden -ki bu genelde anne ya da baba olmaktadır- ayrılma durumunda aşırı kaygı ve korku yaşaması durumudur. Ayrılma kaygısı bozukluğu olan çocuklarda sorun genellikle okula gitme durumuyla sınırlı kalmayıp evde tek başına bir odaya gidememe, evde yalnız kalamama, yalnız yatamama gibi belirtiler de görebiliriz.” şeklinde konuştu.
“Reddin Sebebini Tespit Etmek Önemli”
“Okul reddi olan çocuklarda öncelikli olarak reddin sebebini tespit etmek önemlidir. Hangi sebebe bağlı olduğu müdahale yaklaşımlarımıza yön verir.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Hoşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Sebep ne olursa olsun çocuğun bir an önce okula devamının sağlamamız tedavinin ilk aşamasıdır. Uzun süreli devamsızlıklar çocuğun okuldan daha da soğumasına ve okul reddi durumunun süreğenleşmesine neden olabilir. Okula devamın sağlanması konusunda ailelerin okula gitmeyle ilgili düşünce ve davranışları önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Okula gitmenin zorunlu bir durum olduğunu, gidilmesi gerektiğini, çocuğun bu konuda zorlandığının farkında olduklarını bildikleri ve bu konuda ona her türlü desteği vermeye açık olduklarını çocukla paylaşmaları önemlidir.”
“Tedavide; Aile, Okul, Hekim İş Birliği Önemli”
“Okul reddi olan çocuklarda öncelikli olarak reddin sebebini tespit etmek önemlidir. Hangi sebebe bağlı olduğu müdahale yaklaşımlarımıza yön verir. Ayrıca okul reddinde tedavide aile, okul ve hekim iş birliği önemlidir. Duruma geçici bir durum olarak bakılıp tedavi için geç başvuru yapılması ilerleyen dönemlerde sorunun daha zor çözülmesine sebebiyet verebilmektedir. Özellikle okul öncesi dönemde okula başlamayla ilgili zorlanma yaşayan çocuklarda ebeveynler çocukları okula göndermekten vazgeçebilir. Ancak çocuğun okul reddi davranışının nedeni tespit edilmeyip gerekenler yapılmadığında bir sonraki sene okula başlanmaya çalışıldığında benzer sorunlar ortaya çıkabilmektedir.”
“Tedavi Edilmezse, Çocuğu Olumsuz Yönde Etkiler”
“Okul reddi çocuklarda özellikle okula başlangıç dönemlerinde karşımıza çıkan önemli bir sorundur. Tedavi edilememesi durumunda süreğenleşebilmekte ve hem ailenin hem de çocuğun hayatını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Hafif olgularda okul rehberlik servisi ile iş birliği içerisinde bu durum çözülebilse de daha şiddetli olgularda çocuk ve ergen ruh sağlığı hastalıkları değerlendirmesi gerekir.”