Karadeniz'de nem, orman yangınlarının çıkmasını engelliyor mu ?

Doğu Karadeniz'de iklimin yanı sıra sıcak havalar ile birleştiğinde hayatı çekilmez hale getiren yüksek nem oranı etkisiyle orman yangını görülmedi. Trabzon Üniversitesi'nden Recep Kiriş, "Nemi, havadaki su baloncukları olarak tanımlayabiliriz. Bu su baloncukları, yaprakların kurumasını engellemekte veya yanma oranını düşürmekte. Sıcaklık da yağış ile düşük olduğundan, nem sayesinde orman yangınlarının çıkmasını engelliyor" dedi.

Hava sıcaklıklarının yer yer mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği 2023 yılının ilk 8 ayında ülke genelinde birçok şehirde, orman yangını meydana geldi. Ocak ile ağustos ayları arasında; Ege, Marmara, Trakya, İç Anadolu, Akdeniz, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde 48, Karadeniz Bölgesi'nin orta ve batı kesimlerinde de 5 olmak üzere toplam 53 ilde orman yangını görüldü. Farklı mevsim ve aylarda yaşanan yangınlar nedeniyle binlerce hektarlık ormanlık alan zarar gördü. Her mevsim yağışlı ve nemli iklime sahip Doğu Karadeniz'in kıyı şeridindeki Trabzon, Rize, Artvin, Ordu, Giresun, Samsun ile iç kesimlere düşen Gümüşhane ve Bayburt'ta ise yılın ilk 8 ayında orman yangını görülmedi. Ilıman ve karasal iklim özelliklerine sahip bölgelerde orman yangınları daha fazla görülürken, Doğu Karadeniz'in yüksek nem oranına sahip iklimi orman yangınlarının önüne geçti.

Trabzon Üniversitesi Şalpazarı Meslek Yüksekokulu'nda görevli öğretim görevlisi ve afet uzmanı Recep Kiriş, Türkiye'de orman yangınlarının daha çok yaz aylarında Ege ve Marmara bölgelerinde görüldüğünü söyledi. Karadeniz'de yangın sezonunun kış mevsiminde yaşandığını belirten Kiriş, "Karadeniz bölgesinde yangınlar, sonbahar ve kış aylarında gözükmekte. Yaz aylarında Karadeniz'de yağış oranının yoğun, nem oranının yüksek ve sıcaklıkların Ege veya Marmara bölgesine göre daha düşük olması, yaz aylarında Karadeniz bölgesinde orman yangınlarının daha düşük olması hatta hiç olmamasına olanak sağlıyor" dedi.

Nem oranının önemini vurgulayan Kiriş, "Nemi, havadaki su baloncukları olarak tanımlayabiliriz. Bu su baloncukları, yaprakların kurumasını engellemekte veya yanma oranını düşürmekte. Sıcaklık da yağış ile düşük olduğundan, nem sayesinde orman yangınlarının çıkmasını engelliyor. Karadeniz bölgesinde, sonbahar aylarında nem oranının düşmesi ile ağaçlar kuruyor ve orman yangınlarına elverişli hale geliyor. Bu nedenle sonbahar ve kış aylarında orman yangınları görülüyor" diye konuştu.

İklim değişikliğine bağlı değişimlere de dikkati çeken Kiriş, "Karadeniz bölgesi diğer bölgelere nazaran hem nem hem de yağış oranını yüksek olması nedeniyle yaz aylarında diğer bölgelere göre daha şanslı. Daha az orman yangınları gözükmekte hatta hiç görülmemekte. Bu yıl sadece Kastamonu ve Amasya bölgesinde görüldü. Geçen kış ayında da şanslı geçtik. Bu sene de çok büyük fazla hasar verici orman yangını beklememekteyiz. Fakat iklim değişikliği ile yağışlar azalıp nem oranı düşecek, sıcaklıklar daha da yükselecek. Yıllar boyunca da kuraklığın yanı sıra yangına elverişli ormanlık alanlar artacak. Sadece ülkemizde değil; dünyanın birçok yerinde orman yangınların çoğaldığını görüyoruz. Ormanların yangına hassasiyet düzeyleri değişecek ve daha kolay yangın çıkan ormanlarla karşılaşacağız. Bu yüzden gelecek dönemlere şimdiden hazırlanmalı; bireysel ve toplumsal bilinç düzeyimizi artırmamız gerekiyor" dedi.