“Ortahisar Belediyesi’ni devraldığımız günden bugüne, ‘Trabzon’da insanların hayatına nasıl dokunuruz, özellikle kırsal mahallelerimizde yaşayan insanlarımızı nasıl üretimin bir parçası haline getirebiliriz, ev ekonomilerine katkı yapmalarını nasıl sağlarız?’ diye düşünüyor, projeler geliştiriyoruz” diyen Başkan Kaya, “Bu kapsamda düzenlediğimiz ‘Kırsalda Üretim ve İstihdam Temelli Kalkınma Çalıştayı’nın sonuç bildirgesi açıklanmıştır. Sonuç bildirgesinde ilçemizin kırsal mahallelerinde üretimin nasıl artırılacağı, insanlarımızı doydukları topraklarda doyurabilmek için neler yapılması gerektiği, bu anlamda Belediyemize ve idareye hangi görevlerin düştüğü gibi pek çok konuda son derece değerli fikirler ortaya konuşmuştur. Çalıştayın sonuç bildirgesi, bizler için bir yol gösterici, üretim seferberliğimizin adeta yol haritası olacaktır” dedi.
BAŞKAN KAYA: “ÜRETEN İNSANLAR EMEKLERİNİN KARŞILIĞINI ALIRSA, TÜRKİYE YENİDEN BİR AYAĞA KALKIŞ SÜRECİ YAŞAYABİLİR”
İnsanların emeklerinin karşılığını alması durumunda üretime yöneleceğine inandığını dile getiren Başkan Kaya, “Köylerimizde, kırsal mahallelerimizde, tarım arazilerimizde yeniden üretimi başlatabilirsek, yerel yönetimler olarak üretenlere gerekli destekleri sağlarsak, üreten insanlar emeklerinin karşılığını alırsa Türkiye yeniden bir ayağa kalkış süreci yaşayabilir. Biz de yerelde bunu başlatma gayesiyle bu çalıştayı düzenledik. ‘Kırsalda Üretim ve İstihdam Temelli Kalkınma Çalıştayı’na katılan Türkiye'mizin birbirinden değerli akademisyenlerine, araştırmacılarına gönülden teşekkür ediyorum. İnanıyorum ki çalıştayımızın sonuç bildirgesi, Ortahisar’ımızda tarım ve üretim seferberliğinin başlatılmasına büyük çok büyük katkılar sağlayacaktır” diye konuştu.
Başkan Kaya, çalıştaya katılarak çok değerli fikirlerini paylaşan ve ardından oluşturulan komisyonlarda ‘Ortahisar’da üretimin artırılması’ için yapılması gerekenleri tartışarak rapor haline getiren değerli bilim insanlarına Ortahisar halkı adına teşekkür etti.
KIRSALDA ÜRETİM VE İSTİHDAM TEMELLİ KALKINMA ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ
‘İnsanları doğduğu topraklarda doyurmak’ temasıyla, 29-30 Kasım 2024 tarihlerinde Trabzon Ortahisar Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “Kırsalda Üretim ve İstihdam Temelli Kalkınma Çalıştayı’nın sonuç bildirgesi açıklandı.
Prof. Dr. Ali İsmet Demirsoy, Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, Prof. Dr. Okan Gaytancıoğlu, Prof. Dr. Kenan Ok, Prof. Dr. Mustafa Bayram ve Doç. Dr. S. Bahar Yenigül’ün yanı sıra meslek örgütlerinden ve üretici kooperatiflerden yöneticilerin katıldığı çalıştayda, 4 ayrı komisyonda Ortahisar’da üretimin nasıl artırılabileceği sorusuna cevap arandı.
SONUÇ BİLDİRGESİNDE ŞU NOKTALARA DİKKAT ÇEKİLDİ
Komisyon toplantılarının ardından elde edilen sonuçlar, sonuç bildirgesiyle kamuoyuyla paylaşıldı.
Sonuç bildirgesinde değişen üretim ilişkilerinin üretimin tekelleşmesine yol açarak küçük üreticiyi topraklarından koparttığı ve kente göçe zorladığına dikkat çekilerek bunun sonucunda kırsaldaki tarımsal ve hayvansal üretimin hızla azaldığı ifade edildi.
Kırdan kente göçün, pek çok sorunu beraberinde getirdiği, en önemli sorunun ise ‘güvenli gıdaya erişim’ olduğu vurgulanarak bu sorunların Ortahisar özelinde de aynı şekilde ortaya çıktığı kaydedildi. Toplum sağlığının önceliğini kaybettiğinin altı çizilirken, izlenen yanlış politikaların yıkıcı etkisine dikkat çekildi. Bütün bu sorunların çözümünün kapsamlı bir planlama ile mümkün olacağının belirtildiği sonuç bildirgesinde şu ifadelere yer verildi:
“ORTAHİSAR’IN POTANSİYELİ, KIRSAL KALKINMADA KAYNAKLARIN VERİMLİ KULLANILMASI İLE HAREKETE GEÇİRİLEBİLİR”
“İzlenen bu politikalar sonucu kırsal kalkınma politikaları ve uygulamaları yeniden biçimlenmektedir. Kırsal ve kentsel alanlar arasındaki gelişmişlik farklarının açılması, iklim değişikliği, dijitalleşme, tarım ve kır nüfusunun yaşlanması gibi güncel sorun ve gelişmeler bütün yerleşimlerde olduğu gibi Ortahisar ilçesini de etkilemektedir. Ortahisar ilçesi sahip olduğu ekonomik, sosyal, kültürel ve tarihsel değerleriyle ve geçmişiyle, kırsal alanında önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyel kırsal kalkınmada kaynaklarını verimli kullanılması, kırsalda istihdam ve geliri çeşitlendirebilecek politikaların uygulaması ile harekete geçirilebilir. Ortahisar ilçesinin kırsal alanlarında, kırsal turizm, gençler için tarım dışı istihdam alanları yaratılması, kooperatifçiliğin güçlendirilmesi, tarımsal eğitim-yayım yoluyla bitkisel ve hayvansal üretimde çiftçilerin bilgilendirilmesi, tüm ürünlerde katma değer yaratılması, seracılığın yaygınlaştırılması, teknolojinin kullanılması, ortak hayvancılığın altyapısının güçlendirilmesi, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, kırsal kalkınmanın anahtarlarını oluşturacaktır.”
“ORTAHİSAR İLÇESİNİN 44 KIRSAL MAHALLESİNDE, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLKELERİ BAĞLAMINDA KENT-KIR İLİŞKİLERİNİ DİKKATE ALAN STRATEJİLER BİR AN ÖNCE HAYATA GEÇİRİLMELİDİR”
“Kent-kır ikileminin getirdiği gelişme sorunları, gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yerleşimlerin önemli sorunlarındandır. Kentsel ve kırsal alanlar arasındaki ekonomik, sosyal ve çevresel bağları dikkate alan bir dayanışmanın olması öngörülmektedir. Kırsallık ve kentsellik, birbirinden farklı özellikleri ile “ayrı ayrı” ele alınmalarını gerektiren bir durum olmaktan çıkmıştır. Kırsal ve kentsel alanların iç içe geçmesine neden olan süreçler kırsal-kentsel, tarım-tarımsal üretim kavramlarının da içeriğini değiştirmektedir. Kentsel büyüme biçimleri, kentlerin kırsal ve tarımsal alanları ve tarımsal faaliyetleri de içine alarak gelişmesine neden olmaktadır. Kırsal ve kentsel alanların ekonomik yapısını oluşturan tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin dağılımı değişmekte; kentlerde tarım sektöründe kırsal alanlarda ise tarım dışı sektörlerde istihdamın yaratılmasını gerektirmektedir. Günümüzdeki kentleşme etkileriyle bu dönüşümü yaşayan Ortahisar ilçesinin 44 kırsal mahallesi mevcuttur. Bu konumlar ile kentsel alanlarda sürdürülebilirlik ilkeleri bağlamında kent-kır ilişkilerini dikkate alan stratejiler bir an önce hayata geçirmelidir. Göçle birlikte yoğun nüfus hareketliliği ve beraberindeki sorunlar kır kent arasında birbirlerini etkileyen sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunların çözümünde ise merkezi, bölgesel ve yerel olmak üzere yönetimler ile yerel paydaşları (kamu, özel ve sivil toplum kuruluşları) sürece dahil edecek bir yönetişim yapısına; ekonomik, sosyal ve mekânsal sorunları birlikte ele alacak yaklaşımlara ihtiyaç vardır.”
“YEREL YÖNETİMLER İÇİN GIDA POLİTİKALARI, TARLADAN BAŞLAYARAK TÜKETİCİYE KADAR OLAN HER AŞAMAYI KAPSAMALIDIR”
“Gıda politikaları, son yıllarda meydana gelen pandemi, kıtlık, savaş ve iklim değişiklikleri sebebiyle artık ülke genelinden ziyade yerelde, şehirler özelinde oluşturulmaya başlanmıştır. Bu Çalıştay’ın amacı Ortahisar özelinde “Kent Gıda Politikasının” çerçevesinin ve ihtiyaçlarının belirlenmesidir. Yerel yönetimler için gıda politikaları, tarladan başlayarak tüketiciye kadar olan her aşamayı kapsamaktadır. Yerel gıda politikaları oluşturulurken; üretim, işleme, dağıtım, market, tüketim ve gıda atık aşamalarını da içermesi gerekmektedir. Bununla birlikte yerel yönetimin sınırları içinde hayatını idame ettiren insanların sağlıklı şekilde beslenmesini, ekonomik gıdaya ulaşmasını sağlaması gerekir. Ayrıca şehir lezzetlerinin ve yemek kültürünün korunması, çeşitliliğinin artırılması, sağlıklı gıda alışkanlıklarının artırılması, obezitenin düşürülmesi amaçlanmalıdır. Bu bağlamda gıda politikaları bu konuların tamamını içermektedir.”
“ÜRETİCİLERİMİZ KÖYDEN KENTE GÖÇ ETMEKTE, ÜRETTİKLERİ ÜRÜN KARŞISINDA ALIN TERLERİNE BİR DEĞER BULAMAMAKTADIRLAR”
“Üretene ve üretime değer vermek çok önemlidir. Üreticilerimiz köyden kente göç etmekte, ürettikleri ürün karşısında alın terlerine bir değer bulamamaktadırlar. Üreticilerimiz gün geçtikçe üretimden soğumakta, kırsal boşalmakta ve gıda ihtiyacı ithalatla karşılanmaktadır. Yerel yönetimler seçimiyle oluşan siyasal iklimde ve ülkedeki ekonomik şartların dayatması gereği, belediye faaliyetlerinde üretim ve üreticiyi desteklemek, insanı önceleyen bir yönetim tarzı yönetimin ana fikridir. Bu nedenle Ortahisar Belediyesi de iki günlük bir çalıştay düzenleyerek “Halkımı daha sağlıklı ve dengeli nasıl besleyebilirim” mantığından hareketle, “Kırsal mahallelerdeki üreticilerin ürettikleri ürünler nasıl Ortahisar halkı ile bütünleştirebilir?” felsefesiyle hareket etmiştir. Yapılan çalıştayda, konunun uzmanları yerel paydaşlarla bir araya gelerek bölgenin tarım potansiyelini değerlendirmiştir. Bölgede daha önce üretilen, halen üretilen ve üretilebilecek ürünler tespit edilmiştir. Bu ürünleri üretebilecek üreticilerin, mevcut olan kooperatiflerin çatısı altında ürünlerini pazarlayabilmesi için Ortahisar Belediyesi’nin katkıları değerlendirilmiştir. Ortahisar ilçesinin tarımsal potansiyeli olan mahalleleri dikkate alındığında tarımsal üretim açısından kendi kendine yetebilir bir durum mevcut olduğu görülmektedir. Bu potansiyelin aktif hale dönüştürülmesine yönelik yapılacak planlamalar ilçede tarıma dayalı sanayinin gelişmesine etki edecek, Ortahisar Belediyesinin de içinde olduğu örgütlü yapılar ile üreticilerimizin ürettiği ürünler, katma değerli ve ambalajlı güvenilir gıdalara dönüşecektir.”
“KÜÇÜK VE DAĞINIK TARIMSAL ALANLAR ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİNİ SAĞLAYAMAMAKTADIR”
“Karadeniz Bölgesi’nde, üreticilerin, parçalı ve zor arazi koşulları ile eksik işgücü ve yüksek işçilik maliyetlerinden şikâyetçi olduğu; arazi verimsizliği sorununa ek olarak, heyelan, toprak taşınması, sel tehdidi altında yaşadığı gözlenmiştir. Küçük ve dağınık tarımsal alanlar ürün çeşitliliğini sağlayamazken, don ve böcek gibi zararlılara çok açık hale geldiği görülmüştür. Üreticilerin, hayvancılık da yapsa, tarım ve hayvancılığı bütünleştiremediği, ormanlar ile bu üretimleri ilişkilendiremediği anlaşılmıştır.”
“YÖRE HALKININ KARMA ÜRETİM SİSTEMLERİ HAKKINDA FARKINDALIĞINI ARTIRAN ÇALIŞMALAR ARTIRILMALIDIR”
“Trabzon Ortahisar ilçesi, kırsal mahallelerinde yapılan sebze tarımı yanı sıra çay ve fındık üretiminin karma sistemlere dönüştürülmesi halinde, üreticilerin gelirinin çeşitleneceği; toprak koruma, sel, heyelan ve donlara karşı daha dirençli hale gelme kazançlarının elde edilebileceği görülmektedir. Özellikle fındık bahçelerinde gözlenen yabani ot mücadelesindeki maliyet yüksekliği karşısında, bu mücadelenin, üreticilerin hayvanlarınca temizlenmesine fırsat veren, dönüşümlü ve kontrollü otlatma planları geliştirilmeli; hatta bu planlar köy bazında ve köyün tüm hayvanlarını, yine hayvan sahibi kişilerin bahçeleri ile kamu mera alanlarını bütünleştiren bir yaklaşımla ortaya konmalıdır. Beslenme, barındırma, bakım ve ürünlerin değerlendirilmesinde kooperatif veya diğer işbirliği mekanizmaları geliştirilmelidir. Bu noktada, kişilerin sahip oldukları arazilerin toplulaştırılmasına ek olarak, dağınık ve devlet ormanları ile bağı olmayan kamu orman arazilerinin de bu bütünleşmede dikkate alınması gereklidir. Kamu; sahip olduğu küçük, özel tarım arazileriyle çevrili orman parçalarını karma sistemlere, toprak koruyucu, rüzgâr önleyici, yaban hayatını destekleyen işlevler vererek bütünleşmelidir. Gerek hayvancılık gerek bitkisel üretim desteklerinin tek bir parselde değerlendirilmesiyle yetinilmemeli, daha büyük alanlarda hayata geçirilmesi gereklidir. Yöre halkının karma üretim sistemleri hakkında farkındalığını artıran çalışmalar artırılmalıdır.”
“YENİ ÜRÜN VE TARIMSAL FAALİYET ÇEŞİTLİLİĞİNİN SAĞLANMASI İÇİN TARIMSAL ÜRETİM PLANLAMASI YAPILMALIDIR”
“Özet olarak; Ortahisar ilçemizin tarım yapılan 44 mahallesindeki tarım arazisi potansiyeli dikkate alınarak; mevcut tarımsal faaliyetlerin irdelenip, yeni ürün ve tarımsal faaliyet çeşitliliğinin sağlanması için tarımsal üretim planlaması yapılması gereklidir. Bu planlama, yerel idare ve diğer kamu kurumlarının işbirliğinin yanı sıra tarımsal örgütlülükler ile birlikte koordine edilmelidir. Belirtilen bu konuda amaçlanan üretim seferberliğinin bir an önce hayata geçirilmesine yönelik altyapı çalışmalarının Ortahisar Belediyesi tarafından koordine edilmesi, yerel idarelerin kurumsal hareket kapasitelerinin yüksek olması nedeniyle uygun olacaktır.”
