Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü tarafından "Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Geliştirilmesi Projesi" çerçevesinde, onarıcı adalet ve uygulamaları ile ilgili temel ilkelerle birlikte uzlaştırma mekanizmasının uygun şekilde uygulanmasına ilişkin konuların ele alınması, uzlaştırma kurumunda bilgi ve farkındalığın artırılması ile uzlaştırma sürecinin en önemli aktörleri olan hâkim, Cumhuriyet savcısı ve uzlaştırmacı arasındaki işbirliği yollarının değerlendirilmesine yönelik olarak Trabzon’da bir seminer düzenlendi.
Gerçekleşen seminere Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Ali Öztürkmen, Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Sedat Çelik, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Yalçın, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi Başkanı Hasan Küçükosman ve davetliler katıldı.
Seminerin açılış konuşmasını yapan Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Ali Öztürkmen, "Vatandaşlar, işletmeler, tüzel kişiler ile diğer kurum ve kuruluşlar için daha hızlı bir uyuşmazlık çözümü sağlayarak adalet sisteminin etkinliğinin geliştirilmesi hedefi çerçevesinde ’Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Geliştirilmesi Projesi’ 17 Aralık 2020 tarihinde imzalanmış ve faaliyetlerine başlamıştır. Bu proje Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından ortaklaşa olarak finanse edilmektedir. Genel Müdürlüğümüz açısından projenin özel hedefleri küçüklerin, mağdurların ve faillerin korunması, uzlaştırmacıların, hukukçuların, uzlaştırma bürosunda sorumlu Cumhuriyet savcılarının yanı sıra personelin beceri uzmanlıklarının artırılması, bu şekilde uzlaştırmanın kapsamlı uygulanması ve geliştirilmesiyle etkili bir şekilde uygulanması amaçlanmaktadır" dedi.
Daha önce Mardin ve Antalya’da gerçekleşen uygulayıcılara yönelik düzenlenen eğitim seminerlerinin 3.’sünün Trabzon’da gerçekleştirildiğini belirten Öztürkmen, "Sonunda uzlaştırma kurumunun başarılı ve etkin bir şekilde uygulanmasında önemli role sahip olan ve ülkemizin dört bir yanından katılım gösteren hakim ve Cumhuriyet savcılarımız bulunmaktadır. Bugün rakamlara baktığımız zaman yaklaşık 1 milyon 620 bin dosyanın uzlaşma ile olumlu sonuçlandığını görmekteyiz. Gelinen süreçte belli bir kalite ve seviyeye gelmesi noktasında bir takım hedeflerin yerleştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda projenin hedeflerinden biri olan uzman uzlaştırmacı konusunda Adana’da pilot bir uygulama başlattık. Buna yönelik çalışmalarımız devam etmektedir" diye konuştu.
"Onarıcı adalet anlayışının amacı; fail ve mağdur arasındaki cezai uyuşmazlığın barışçıl yol ile onarılması ve ortadan kaldırılmasıdır"
Uzlaştırma kurumunun dayanağını oluşturan onarıcı adalet anlayışının amacının fail ve mağdur arasındaki cezai uyuşmazlığın barışçıl yol ile onarılması ve ortadan kaldırılması olduğunu ifade eden Trabzon Cumhuriyet Başsavcısı Sedat Çelik, "Uzlaştırmanın temelini oluşturan onarıcı adalet anlayışı tam olarak anlaşılmadan, kurumun ceza adalet sistemi içerisinde benimsenmesi, uygulanması ve önemli bir yere gelmesi mümkün değildir. Bunun için hakim, Cumhuriyet savcısı ve uzlaştırmacıların eğitimine çok önem verilmeli ve bu kurumun asıl amacının cezai uyuşmazlıkların tarafların özgür iradeleriyle barışçıl bir şekilde ortadan kaldırılması ve bu şekilde sosyal barışın sağlanması olduğunun iyi anlatılması gerekmektedir. Özellikle de sahada olan ve taraflarla uzlaştırma sürecini yürüten uzlaştırmacıların eğitimi çok önemli olup uzlaştırma kurumunu benimsemeleri ve görevlerini severek yerine getirmeleri kurumun başarısı için olmazsa olmaz bir durumdur. Uzlaştırmacıların, bu sayede sosyal barışın ve kamu düzeninin sağlanmasına katkı sunarak adaletin tesisine hizmet ettikleri bilinciyle görev yapmaları sağlanabilecektir. Bu da uygulamada, uzlaştırmacıların başarısına etki edecek ve olumlu sonuçlanan uzlaştırma dosyalarının sayısını artıracaktır. Tarafların özgür iradeleri ile cezai uyuşmazlığın ortadan kaldırılması mümkün olduğundan uzlaştırma kurumu en barışçıl ve en güzel alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından birisidir. Taraflar arasındaki cezai uyuşmazlık yine tarafların özgür iradeleri ile belirledikleri hukuka ve ahlaka uygun bir edimle veya edimsiz olarak ortadan kaldırılarak toplumsal barışa ve kamu düzeninin sağlanmasına katkı sunulmaktadır. Bu sayede hem taraflar arasındaki husumetler barışçıl bir yöntem ile ortadan kaldırılmakta hem de toplumsal uzlaşı kültürü artırılarak toplumsal barış sağlanmaktadır" şeklinde konuştu.
"Uzlaştırma kurumu olumlu dosya sayısı yıllık 7 binden 250 bin dosya sayısına ulaştı"
2005 yılında ceza adalet sistemimize dahil olan uzlaştırma kurumu yıllık ortalama 7000 olumlu sonuçlanan dosya sayısından 2023 yılı itibariyle yıllık yaklaşık 250.000 dosyaya ulaşmış bulunmaktadır" diye sözlerine devam eden Çelik, "Emekleme ve yürüme dönemini başarıyla tamamlayıp rüştünü ispatlayan uzlaştırma kurumu, önündeki bazı engeller kaldırıldığında ve uygulama alanı daha da genişletildiğinde adeta koşmaya başlayacak, çok daha başarılı sonuçlar alınacak ve toplumsal barışa çok daha fazla katkı sunulacaktır" ifadelerini kullandı.
