NASA destekli Uluslararası Astronomik Arama İşbirliği’nin (International Astronomical Search Collaboration - IASC) Türkiye ulusal paydaşı olan Asteroit Kâşifi Projesi’nde Türkiye’de ilk niteliğinde önemli bir başarı elde edildi.
Projeye başlangıcından beri aktif olarak katılan Düzce Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencisi 14 yaşındaki Ömer Selim Esen ve danışman öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, Türkiye'nin ilk asteroidini keşfettiler. IASC ile ortaklaşa düzenlenen kampanyalar sonunda yapılan bu keşif, aynı zamanda Türkiye'den bir ekibin Güneş Sistemi'nde bir gök cismi keşfetmesi açısından da bir ilk olma özelliği taşıyor.
Uluslararası Astronomi Birliğine bağlı Küçük Gezegen Merkezi (Minor Planet Center – MPC) asteroide 719840 katalog numarasını verdi.
Keşfi gerçekleştiren ekibe, asteroide isim verme hakkı tanındı. Esen ve Karaul Arslan, diğer Düzce Bilsem öğrencileriyle bir araya gelerek asteroide "Bilsem Düzce" adını vermeyi kararlaştırdılar. Böylece asteroit artık “(719840) Bilsemduzce” resmi adıyla uluslararası literatüre geçti.
Bu keşfin, 2009 yılında Türkiye’nin ilk Bilim ve Sanat Merkezi olarak kurulan Düzce Bilsem'den çıkması, Bilsem'lerde eğitim gören öğrencilerin özverili çalışmalarının da bir kanıtı niteliğinde. "Bilsem Düzce" adı, sadece Düzce Bilsem’i değil, Türkiye genelindeki tüm Bilsem'leri temsil ederken, aynı zamanda il statüsüne en son kavuşan Düzce’nin adını da duyurmayı amaçlıyor.
Asteroit keşfinin resmi duyurusu, 12 Ekim 2024 tarihinde Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirilen 1. Astronomi Şenliği kapsamında, Asteroit Kâşifi Projesi'nin kurucularından H. Aziz Kayıhan ve keşfi gerçekleştiren öğretmen Ayşe Karaul Arslan tarafından yapıldı.
ASTEROİT KÂŞİFİ PROJESİ NEDİR?
Asteroit Kâşifi Projesi, 2017 yılında "Türkiye Asteroidini Arıyor" sloganıyla başlatıldı. Projenin amacı, Türkiye'deki ortaokul ve lise öğrencilerine gerçek astronomi görüntülerini inceleme fırsatı sunarak asteroit keşfetmelerini sağlamaktır.
Proje kapsamında, son 7 yıldır IASC aracılığıyla Hawaii’deki Pan-STARRS teleskobundan elde edilen gökyüzü görüntüleri, Türkiye genelinde 300'den fazla kurumda 2.500’den fazla öğrenciye ulaştırıldı.
Asteroit keşif kampanyaları, her ayın son dördün evresinden ilk dördün evresine kadar öğrencilere sağlanan verilerle yürütülüyor. Öğrenciler, danışman öğretmenlerinin rehberliğinde elde ettikleri verileri Astrometrica programında analiz ederek asteroitleri tespit ediyor ve bulgularını raporluyorlar.
Hazırladıkları gözlem raporları, Küçük Gezegen Merkezi'ne (Minor Planet Center - MPC) gönderiliyor. Tespit edilen asteroidin bilinmeyen bir cisim olduğunun doğrulanmasının ardından, keşfin resmileşmesi için profesyonel astronomlar asteroidin yörünge parametrelerini detaylı bir şekilde hesaplıyor. Bu süreç, asteroidin yörüngesine bağlı olarak 3 ila 10 yıl sürebiliyor.
